Etiket: Turgut Salih Coşkun

Hatıra Para Setleri ve Serileri

Günlük kullanılan paralardan birer adedinin Darphane jetonu (ya da parası) ile birlikte paketlendiği yıllık tedavül setleri ve nostalji setlerinden başka, Darphane’nin satışa çıkardığı hatıra paralar da zaman zaman ortak bir temaya sahip birkaç parçalık set, ya da yıllara yayılan bir seri halinde üretilir.

Birleşmiş Milletler çatısı altında kurulu Gıda ve Tarım Örgütü (Food and Agricultural Organization; FAO) hatıra programı kapsamında, 1970 yılında çıkarılmaya başlanan FAO Hatıra Paraları ilk seri kabul edilebilir.

Darphane’nin kendi duyurularında isimlendirdiği setler ve seriler:

  1. Korunan Doğa (1995)
  2. Gemiler ve Kaşifler (1995)
  3. İpek Yolu (1997)
  4. İstanbul Kültür Varlıkları (1997)
  5. EURO (1997)
  6. Cumhuriyet’in 75. Yılı (1998)
  7. Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşunun 700. yılı (1999)
  8. Cumhuriyet’in Kadın İlkleri (2000)
  9. 2000 Milenyum Seti (2000)
  10. Nostalji Setleri (2000)
  11. Antik Kentler (2000)
  12. Geleneksel Türk Tiyatrosu (2000)
  13. Geleneksel Türk El Sanatları (2001)
  14. Binyılın Türkleri (2001)
  15. Türkiye’nin Kuşları (2001)
  16. Türkiye’nin Çiçekleri (2002)
  17. Olimpiyat Oyunları (2002)
  18. 1935 Darphane Nostalji Seti (2002)
  19. Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün 100. Yılı (2003)
  20. 1936 ~ 1950 Darphane Nostalji Seti (2002)
  21. Kültür Varlıkları (2005)
  22. Galatasaray Spor Kulübü’nün 100. Yılı (2005)
  23. Türkiye’nin Hayvanları (2005)
  24. Anadolu Medeniyetleri (2007)
  25. Mevlana’nın 800. Doğum Yılı (2007)
  26. Selçuklu Dönemi Burç Tasvirleri (2008)
  27. Anadolu’yu Aydınlatanlar (2008)
  28. Deniz Fenerleri (2008)
  29. Yedi Bölge, Yedi Şehir (2008)
  30. Hicretin 1430. Yılı (2010)
  31. 2010 Avrupa Kültür Başkenti (2010)
  32. Saat Kuleleri (2011)
  33. Çanakkale Zaferi’nde Türk Donanması (2015)
  34. 1. Dünya Savaşı ve Çanakkale Zaferi’nin 100. Yılı
  35. Masal Kahramanları (2015)
  36. Büyük Türk Devletleri (2016)
  37. Türkiye’de Görülen Hayvan Türleri (2016)
  38. Anadolu’ya Özgü Kuşlar (2018)
  39. Anadolu’ya Özgü Kuşlar (2019)
  40. Anadolu Beylikleri (2019)
  41. TBMM’nin Açılışının 100. Yılı (2020)
  42. Osmanlı Padişahları (2020)
  43. Gaziantep’e Gazilik Unvanı Verilişinin 100.Yılı (2021)
  44. Camiler (2021)
  45. İslam Alimleri (2021)
  46. Cumhuriyet Dönemi Türk Siyasetçileri (2021)
  47. Türk Spor İnsanları (2021)
  48. Güneş Sistemindeki Gezegenler Seti (2022)

 

Masal Kahramanları Serisi

  1. 2015 Nasreddin Hoca “Parayı veren, düdüğü çalar”
  2. 2016 Nasreddin Hoca “Göle maya çalmak”
  3. 2017 Nasreddin Hoca “Ye kürküm ye”
  4. 2018 Nasreddin Hoca “Bindiğin dalı kesme”
  5. 2019 Nasreddin Hoca “Dünyanın ortası burasıdır”
  6. 2020 Nasreddin Hoca “Fil Hikayesi”
  7. 2021 Nasreddin Hoca “Kazan doğurdu”

Masal Kahramanları Serisine resmen dahil olmamakla beraber, benzer bir tema olarak Keloğlan hatıra parası da basıldı

Nasrettin Hoca konulu daha eski paralar ve eskizler.

FAO Hatıra Paraları

Birleşmiş Milletler çatısı altında kurulu Gıda ve Tarım Örgütü’nün (Food and Agricultural Organization; FAO) çalışma alanında farkındalık oluşturmak amacıyla üye ülkelerinde başlattığı hatıra para programına Türkiye, 1970’te çıkarttığı 2½ Lira ile katıldı. Tura yüzünde Traktör Süren Atatürk rölyefi bulunan parayı Avni Kumuk tasarladı.

  • 1970 “Saban kılıçtan üstündür” sloganlı akmonital 2,5 Lira (*1)
  • 1971 aynı desen ve slogana sahip bronz 10 Kuruş
  • 1975 “Aile planlaması Herkes için yiyecek” sloganlı, alüminyum 5 Kuruş
  • 1976 “Kadının süsü, kültür ve erdem olmalıdır” sloganlı,
    • Alüminyum 5 Kuruş
    • Alüminyum 10 Kuruş
    • Akmonital 5 Lira
  • 1977 “Herkese Ekmek ve Konut” sloganıyla (*2),
    • akmonital 2½ Lira
    • akmonital 5 Lira
    • gümüş 50 Lira
  • 1979
    • “Aile planlaması Herkes için yiyecek” sloganlı,
      • bronz 1 Kuruş
      • alüminyum 1 Kuruş
      • akmonital 2½ Lira
      • akmonştal 5 Lira
      • gümüş 150 Lira
    • “Saban kılıçtan üstündür” sloganı taşıyan,
      • akmonital 50 Kuruş
      • akmonital 1 Lira
    • “Köylü kadınını kalkındırma” sloganlı
      • altın 500 Lira
      • altın 1.000 Lira
  • 1980 “Köylü kadınını kalkındırma” sloganlı
    • bronz 10 Kuruş
    • akmonital 50 Kuruş
    • akmonital 1 Lira,
  • 1980 “Kalkınma için Balıkçılık” temalı (*3)
    • 5 kuruş,
    • 2,5 Lira
    • 5 Lira
  • 1981 FAO 16 Ekim Dünya Besin Günü,
    • 20 Lira alüminyum
    • 1.500 Lira gümüş
  • 1982 FAO 16 Ekim Dünya Besin Günü gümüş 1.500 Lira
  • 1983 FAO 16 Ekim, Dünya Besin Günü gümüş 1.500 Lira (*4)
  • 1984 yılı FAO Balıkçılık (*5)
    • 500 Lira gümüş
    • 500 Lira altın
  • 1985 FAO Örgütü’nün 40. Yıldönümü (*6)
  • 1985 FAO IX 9. Ormancılık Konferansı – Meksika
  • 1995 FAO 50. Yılı
  • 1996 FAO Dünya Gıda Zirvesi
  • 1997 FAO XI 11. Ormancılık Konferansı – Antalya
  • 1999 FAO XXI 21. Yüzyıl Gıda Güvenliği (XXI Century Food Security)

 

*1 –  Avni Kumuk

*2 – Suat Özyönüm

*3 – Turgut Salih Coşkun

*4 – Hakkı Baha Çavuşgil

*5 – Stuart Devlin

*6 – Engin Akarslan

Cumhuriyet Dönemi Paralarında Tasarımları Bulunan Sanatçılar

Para tasarımı

Türkiye Cumhuriyeti paralarının motiflerini üreten sanatçıların listesini derlemeye çalıştık.

Madeni paraların çoğu, Darphane bünyesindeki sanatçılar tarafından üretildiyse de, Cumhuriyetin erken dönemlerinde yabancı danışmanlardan hizmet alındı, zaman zaman da açılan yarışmalara katılan sanatkarların çalışmaları hatıra ve tedavül paralarında yer buldu.

Cumhuriyet dönemi paralarının tasarımlarında çalışmaları yer eden sanatçılar:

(parantez içinde verilen tarih, sanatçının tasarımının kullanıldığı ilk çalışmanın tedavüle çıktığı yıldır.)

Yarışmalara katılıp, eserleri derece alan, ancak desenleri kullanılmayan sanatçılar:

Eserleri, dolaylı olarak paralarda yer alan sanatçılar:

*Listede bazı madeni paraların ve pek çok banknotun desenlerini üreten sanatkarın ismi eksiktir. İsimler gün ışığına çıktıkça liste güncellenecektir.

kapak fotoğrafı: Darphane GM 2018 Faaliyet Raporu

COSKUN

Turgut Salih Coşkun
COSKUN

1950 Yılında doğan sanatçı, İstanbul Konservatuarı Tiyatro Bölümünde eğitim aldı. Bursa Oda Tiyatrosu, Halk Evi Sahnesi, Halk Eğitim Tiyatrosu ve Net Tiyatro’sunda rol alan ve 1967 ile 1970 yıllarında resim sergileri açan sanatkar, 1979 yılında Darphane’de çalışmaya başladı.

Kalkınma için Balıkçılık temalı 1980 yılı FAO hatıra paralarındaki içi içe geçmiş balık ve balıkçılar  deseninin tasarımcısıdır. Balığın kuyruğunda T. S. Coşkun şeklinde imzası bulunan Turgut Salih Coşkun’un bu deseni, FAO serisi 5 kuruş, iki buçuk lira ve beş liralarda kullanıldı.

 

Fransa’ya yerleştiği 1980 yılında, Paris Darphanesi kendisine İstanbul temalı madalyon ısmarladı ve çalışmaları 4.000 Franklık ödül ile taltif edildi. Ardından doğrudan metal yontma teknikleri üzerine eğitim alarak masif bronzdan heykeller yapmaya başladı ve tekniğini madalya kalıpları üretiminde kullanılacak hale geliştirdi.

Çalışmalarından örnekler:

Sanatçı, 1980 yılından beri Paris’te heykel ve resim alanında çalışmalar yürütmektedir. Kış aylarında Paris’teki atölyesinde resim ve desen üreten sanatkar, yaz dönemlerinde ise Paris dışındaki bir kasabada bulunan diğer atölyesinde heykeller yapıyor.

COSKUN adıyla ünlenen sanatçının ağaç gövdelerini yontarak oluşturduğu heykeller, Paris’in parklarını süslemektedir.

Kişisel web sitesi: www.coskun.paris

(Derlediğimiz bu yazıya sunduğu değerli katkılarından dolayı sanatçıya en derin şükranlarımızı sunarız.)

 

* Cumhuriyet dönemi Türk paralarını tasarlayan diğer sanatçılar için tıklayın.