Etiket: Korunan Doğa

1951 yılında Erzincan’da dünyaya gelen sanatçı, 1974 yılında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi (İDGSA) Yüksek Heykel bölümüne girdi. Hocaları Prof. Şadi Çalık ve Prof. Hüseyin Gezer’in teşvikiyle 1977’de Darphane’de çalışmaya başladı. Ancak Darphanenin çalışma şartlarının, okuduğu okulu (İDGSA) bitirmesine uygun olmaması yüzünden bir yıl sonra ayrıldı.

1980’de Akademi’den mezun oldu ve bir yıl sonra, Darphanenin çağrısı üzerine Heykeltraş olarak görevine geri döndü. 1986 yılında Roma Darphanesi’nde para yapımını öğrenmek için T.C. Devlet Darphanesi tarafından 5 ay süre ile İtalya’ya gönderildi.

2006 yılında emekliye ayrıldı.

Katıldığı Sergiler:

• 1976 yılında Arkeoloji Müzeleri açık hava resim sergisine katıldı.
• 1978 YDGSA Yüksek heykel bölümü öğrenci gurup sergisine katıldı.
• 1978 yılında Devlet resim heykel sergisine katıldı.
• 1979 yılında ilk kişisel heykel sergisini Nur Sanat Galerisi’nde açtı.
• 1979 yılında Devlet resim heykel sergisine katıldı.
• 1979 yılında 2. Sanat Bayramı etkinliklerine katıldı.
• 1981 yılında 3. İstanbul Sanat Bayramı “Yeni Eğilimler” Sergisine katıldı.
• 1981 yılında Maçka sanat galerisi çağdaş karma heykel sergisine katıldı.
• 1981 yılında Moda Güzel Sanatlar Galerisi’nde karma resim ve heykel sergisine katıldı.
• 1984 yılında 12. Uluslararası İstanbul Festivali “Günümüz Sanatçıları 5. İstanbul Sergisi” ne katıldı.
• 1993 yılında Sadberk Hanım Müzesi’nde Özgün Madalyon ve Heykel Sergisi açtı.
• 1994 yılında Foks Sanat Galerisi’nde heykel sergisi açtı.
• 2001 Akbank Sanat Merkezi’nde “Cumhuriyetin 78. Yılında Heykelle Buluşma” Sergisine katıldı.

Kazandığı Ödüller:

• 1979 yılında Osman Hamdi Heykel yarışmasında Birincilik ödülü aldı.
• 1987 yılında Başbakanlığın açtığı Devlet Madalya ve Nişanları yarışmasında 2 mansiyon kazandı.

Darphane’deki para tasarımları:

(Sanatçının desen aşamasından kalıp üretimine kadar tüm safhalarını kendisinin ürettiği eserler)

• 1977 FAO Herkese Ekmek ve Konut sloganlı acmonital 2½ ve 5 Liralar ile gümüş 50 Liranın stilize bir aile deseni taşıyan tura yüzleri
• 1981 Uluslararası Sakatlar Yılı altın 30.000 Lira

• 1983 FAO 16 Ekim, Dünya Besin Günü gümüş 1.500 Lira
• 1983 Cumhuriyet’in 60. Yılı (Atatürk profili taşıyan tura tarafı, (*1)
• 1984 1 Lira Atatürk portreli tura tarafı
• 1984 5 Lira Atatürk portreli tura tarafı
• 1984 10 Lira Atatürk portreli tura tarafı
• 1984 20 Lira Atatürk portreli tura tarafı
• 1984 50 Lira Atatürk portreli tura tarafı
• 1984 100 Lira Atatürk portreli tura tarafı
• 1984 Birleşmiş Milletler Dünya Kadınlarının On Yılı
• 1984 Türk Kadınına Seçme ve Seçilme Hakkının 50. Yılı
• 1985 25 Lira Atatürk portreli tura tarafı
• 1985 FAO IX 9. Ormancılık Konferansı – Meksika
• 1985 Dünya Gençlik Yılı

• 1986 “Yurtta Sulh Cihanda Sulh” sloganlı Dünya Barış Yılı
• 1987 Dünya Konut Yılı
• 1988 50 Lira Atatürk portreli tura tarafı
• 1988 Meksika Baskısı 100 Lira (*2)
• 1989 500 Lira Atatürk portreli tura tarafı
• 1989 Meksika Baskısı 500 Lira
• 1989 24 Kasım Öğretmenler Günü

• 1990 1.000 Lira tedavül parasının ön ve arka yüzleri
• 1990 1.000 Lira “Çevremizi Sevelim Koruyalım”
• 1991 2.500 Lira tedavül parasının ön ve arka yüzleri
• 1991 Yunus Emre Sevgi Yılı
• 1991 Ahmet Adnan Saygun
• 1992 5.000 Lira tedavül parasının ön ve arka yüzleri
• 1992 Kış Olimpiyatları – Albertville, Fransa
• 1992 Yaz Olimpiyatları – Barselona, İspanya
• 1994 10.000 Lira tedavül parasının ön ve arka yüzleri
• 1994 Dünya Futbol Şampiyonası – ABD, 50.000 Lira değerinde iki ayrı hatıra para
• 1995 Korunan Doğa #1 – Kelaynak
• 1995 T.B.M.M. Türkiye Büyük Millet Meclisi 75. Yılı
• 1995 Polis Teşkilatının 150. Yılı
• 1995 Korunan Doğa #2 – Caretta Caretta

• 1996 50.000 Lira tedavül parasının ön ve arka yüzleri
• 1996 Habitat II Kent Zirvesi
• 1996 Korunan Doğa #3 – Akdeniz Foku
• 1996 Hulusi Behçet
• 1996 Korunan Doğa #4 – Kardelen
• 1997 İstanbul Kültür Varlıkları #1 – Kız Kulesi
• 1998 Hasan Ali Yücel
• 1998 Lozan Barış Antlaşması’nın 75. Yılı
• 1998 Cumhuriyet’in 75. Yılı Setinden:
  • Cumhuriyet ve Lozan
  • Cumhuriyet 2000

• 1998 2 EURO, 500.000 Lira
• 1998 10 EURO 2.500.000 Lira
• 1999 100.000 Lira tedavül parasının ön ve arka yüzleri
• 1999 Tam Güneş Tutulması I
• 1999 Tam Güneş Tutulması II
• 1999 Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşunun 700. yılı
  • Osmanlı Arması
  • İlk Osmanlı Parası
  • Osmanlı Minyatür Sanatı
• 1999 FAO XXI 21. Yüzyıl Gıda Güvenliği (XXI Century Food Security)

• 2000 Geleneksel Türk Tiyatrosu #1 – Hacivat ve Karagöz
• 2000 Birleşmiş Milletler Binyıl Zirvesi
• 2001 Binyılın Türkleri I- Mustafa Kemal Atatürk Madalyonu
• 2001 Binyılın Türkleri I – Cahit Arf
• 2001 Türkiye’nin Kuşları – Kelaynak (Geronticus Eremita)
• 2002 Türkiye’nin Çiçekleri – Antalya Süseni (Iris Pamphylica)
• 2004 Binyılın Türkleri II – Nazım Hikmet Ran
• 2005 T.B.M.M. Türkiye Büyük Millet Meclisi 85. Milli Egemenlik Yılı
• 2005 tedavül paralarından 1, 5 ve 10 Kuruşların tura yüzünde yer alan Atatürk portreleri
• 2009 tedavül paralarının tamamında (1, 5, 10, 25 ve 50 Kuruş ile 1 Lira) tura yüzünde yer alan, ilk olarak 1984 yılı 1, 5, 10, 20 ve 50 Liralıklarda yer alan Mustafa Kemal Atatürk portresi.

İlk kez 1984 yılı FAO Balıkçılık altın parasının yazı yüzünde kullanılan ve 1984’ten itibaren para setlerinde görülen Darphane logosu kendisinin eseridir (*27, Sf. 73, 74 & 75).

Darphane’deki diğer eserleri:

• 1982 Tekel Şarap Yarışması madalyonu
• 1983 Türk Hava Yolları THY’nin 50. Yılı madalyonu
• 1983 Uluslararası Vehbi Emre Serbest Güreş Şampiyonası madalyonu
• 1984 Fatih Belediyesi Madalyonu
• 1986 Kuzey Kıbrıs Türk Havayolları madalyonu
• 1987 Galatasaray Spor Kulübü Ali Sami Yen madalyonu
• 1989 NATO’nun 40. yıldönümü, “Özgürlük içinde Barış” sloganlı hatıra madalyonu
• 1990 “İnsanı Sev Çavreni Koru” ve “Herşey İnsan İçindir – Çevre Emanettir” sloganlı madalyon
• 1990 TBMM Türkiye Büyük Millet Meclisi madalyonu
• 1993 Türk Nümismatik Derneği TND’nin 25. Yılı, “Büyük Türk Nümismatı Behzat Butak” madalyonu
• 1996 Fenerbahçe Spor Kulübü Şampiyonluğu ve Atatürk’ün kulübü ziyareti madalyonu
• 1998 Habitat II İstanbul Kent Zirvesi madalyonu
• 1998 Emlak Bank Tiflis Şubesi madalyonu
• 2000 İzzet Baysal Vakfı madalyonu
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi altın kaplama şehrin anahtarı ve kutusu

 

Yazımızın hazırlanmasında bizden yardımlarını esirgemeyen, kişisel arşivinden sunduğu çok değerli bilgi ve görseller sayesinde literatürde bahsedilmeyen parçaların listelenmesini mümkün kılan sanatçımız Sayın Suat Özyönüm’e en içten teşekkürlerimizi sunarız. 

 

---

[1] Paranın yazı yüzünü Hakkı Baha Çavuşgil tasarladı (*27, Sf. 68).

[2] Darphane çalışanları 23 Haziran – 19 Ekim 1988 tarihleri arasında greve gittiklerinden, bazı tedavül paralarını basma işi Meksika Darphanesine ihale edildi. 1988 tarihli 10 Milyon adet 100 Lira ile 1989 tarihli yaklaşık 66 milyon adet 500 Lira, İstanbul’da üretilen kalıplar ile Meksika’da darp edildi. Üretilen tedavül paralarına ek olarak biner adet gümüş 100 ve 500 Lira hatıra para basıldı. Bir süre Darphane bünyesinde saklanan bu hatıra paralar 1995’te kayıtlı koleksiyonerlere, birer adet kontenjan ile satışa sunuldu (*27, Sf. 100).

 

* Cumhuriyet dönemi Türk paralarının tasarımında emeği olan diğer sanatçılar için tıklayın.