Etiket: Japonya

1927’de 1. Emisyon banknotların tasarımı için yarışma açılması gündeme geldi ancak muhtemelen sürecin hızlı ilerlemesi için Ressam Ali Sami Boyar görevlendirildi. *1

Darphane, Cumhuriyet’in Latin harfli ilk tedavül paralarının tasarımı için açtığı 1934 tarihli yarışma ile başlayarak, tedavül ya da hatıra paraların tasarımı için zaman zaman yarışmalar düzenler.

• 1934 Yılında Gümüş 25, 50 ve 100 Kuruş ile daha ufak değerdeki nikel paraların tasarımı için iki ayrı yarışma düzenlendi.
  • 100 Kuruş parasının tura yüzüne Ahmet Mesrur Durum‘un Atatürk portesi, yazı yüzünde ise Vedat Ömer Ar‘ın tasarımı seçildi. (ancak parada ikinci seçilen Ali Cemal Bey‘in kalıpları tercih edildi)
  • Küpronikel ufaklıklar için düzenlenen yarışma sonucunda Ressam Mazhar Nazım Bey‘in 10 Kuruş deseni ile Mimar Nureddin Bey‘in Türkiye Cümhuriyeti ibareli, hilal ve yıldızlı deseninin seçildiği 24 Eylül 1934 tarihli gazetelerde duyuruldu.

 

• 1938’de ziynet altınlarının yeni harfler ile güncellenmesi amacıyla yarışma düzenlendi, ancak hiçbir katılımcının eserinin beğenilmediği, Darphanenin kendi kalıplarını oluşturacağı dönemin gazetelerinde yer buldu.

 

• 1998’de TEMA Vakfı ile ortaklaşa düzenlenen “Türkiye Çöl Olmasın” temalı hatıra para yarışmasında Seçkin Pirim‘in eseri seçildi.

• Cumhuriyet’in 75. yılı temalı hatıra para yarışmasında birincilik ödülünü “Cumhuriyet ve Gençlik” eseri ile Ahmet Şimşek kazandı.

• 2000 Dünya Satranç Olimpiyatı hatıra para yarışmasını Beti Cenudioğlu ve Necmi Özgür‘ün eserleri kazandı.

• 2000 Milenyum temalı yarışma sonucunda;
  • Ayşe Şirin birinci,
  • Ahmet Şimşek ikinci,
  • Tan Mavitan ise üçüncülük aldı.

• 2003 “Japonya’da Türk Yılı” parası için açılan müsabaka sonucunda Beti Cenudioğlu, Necmi Özgür ve Ayşe Şirin‘in eserleri seçildi.

• 2006 yılı Nevruz Kutlamaları konulu hatıra para yarışmasına katılan eserlerden hiçbiri birinciliğe layık görülmedi, basılan hatıra parada ikincilik kazanan iki eserden Buket Esener‘in çalışması ve üçüncülük kazanan Betül Uğurlu‘nun deseni kullanıldı. İkinciliği paylaşan Ahmet Şimşek‘in çalışması tercih edilmedi.

• 2007 yılında Mevlananın 800. Doğum Yılı olması münasebetiyle UNESCO’nun da bu temada hatıra madalyonlar basılması kararıyla açılan yarışmada Ayşe Şirin, Leman Kalay ve Sesil Beatris Kalaycıyan‘ın eserleri ayrı ayrı birer hatıra parada kullanıldı.
• Üç hatıra para set halinde de satışa çıktı,  Nacar Saatleri ile Darphane arasındaki işbirliği ile cep saatlerinin kadranı olarak da kullanıldı.

• 2008 yılında, 2005’te paradan altı sıfır atılması ile oluşan Yeni Türk Lirasından Yeni ibaresinin kaldırılması sonrası tedavüle verilecek paraların tasarımı için yarışma açıldı.
  • 1 Kuruşlukların yazı yüzü için Alptekin Bayram‘ın deseni,
  • 5 Kuruş yazı tarafı için Aslı Kaya‘nın çalışması,
  • 10 ve 25 Kuruş ile 1 Liranın yazı yüzleri içinse Barış Kara‘nın eserleri seçildi.

• 2009’da “Hayatın Kaynağı Su ve Küresel Isınma” konulu yarışma açıldı ve dört sanatçının eseri ödüle layık görüldü.
  • Zeynep Doğan‘ın eseri 1.,
  • Mustafa Akıncı‘nın eseri 2.,
  • Seranay Şahin ve Hatice Tazeoğlu‘nun eserleri 3. seçildi.

• 2014 yılında Türkiye – Polonya Diplomatik İlişkilerinin 600. yılı dolayısıyla organize edilen etkinlikler kapsamında iki ülkede bu tema üzerine hatıra para basıldı. Darphane, hatıra parada kullanılacak desenler için yarışma açarak,
  • Furkan Payas
  • Özgür Soyyılmaz‘ın desenlerini seçti.

• 2015 yılında satışa çıkacak “Birinci Dünya Savaşı ve Çanakkale Zaferi’nin 100. Yılı” konulu hatıra paraların tasarımı yarışmasının sonuçları 29/08/2014 tarih ve 2014-21 sayılı Darphane Bülteninde şu şekilde duyuruldu:
  • “Seçici Kurulu 26 Ağustos 2014 tarihinde toplanarak hatıra para tasarım yarışmasına katılan tasarımları değerlendirerek sonuçlandırmıştır. Buna göre, söz konusu tasarımlardan birinciliğe değer bir çalışma bulunamamış, ikinciliğe 150214BM rumuzlu Burcu ERDEN ile 170208CH rumuzlu Meryem Hüsna ÇELİK’in tasarımları, üçüncülüğe ise 283201AA rumuzlu Baki ALBAYRAK ile 197519SO rumuzlu Varol TOPAÇ’ın tasarımları değer görülmüştür.”

[1] Cumhuriyet Gazetesine Göre Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Kâğıt Paralarının Basım Serüveni, Melek Öksüz, Tarih Dergisi – Turkish Journal of History, 81 (2023/3): 63-120