Özgür Soyyılmaz

Türkiye – Polonya Diplomatik İlişkilerinin 600. Yılı” temalı hatıra paranın desen sahiplerinden biridir.

Desenleri yarışma ile belirlenen paranın bir yüzü için Özgür Soyyılmaz’ın, diğer yüzü için ise Furkan Payas‘ın tasarımı seçilmiştir.

Darphane’nin bastığı hatıra para ile Polonya Merkez Bankası’nın ürettirdiği diğer bir hatıra para takım halinde satışa sunulmuştur.

Polonya ile Türkiyenin diplomatik ilişkileri, 1414 yılında Polonya Kralı Ladislas Jagiello’nun Sultan Mehmet Çelebi’ye iki elçi göndermesi ile başlar. Osmanlı Devleti’nin Polonya’nın 18. yüzyılın sonlarında Prusya, Habsburg (Avusturya) İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu tarafından paylaşılmasını tanımayarak Polonya tarihinde iyilikle yad edilir. Polonya Merkez Bankası’nın bastırdığı parada  Ladislas Jagiello’nun kraliyet mührü ile Tuğra motifi kullanılmış, yayımladıkları basın bülteninde de tarihi dostluğun mihenk taşlarından bahsedilmiştir.

Furkan Payas

Türkiye – Polonya Diplomatik İlişkilerinin 600. Yılı” temalı hatıra paranın bir yüzünün tasarımcısıdır.

Desenleri yarışma ile belirlenen paranın bir yüzü için Furkan Payas’ın, diğer yüzü için ise Özgür Soyyılmaz‘ın tasarımı seçilmiştir.
Darphane’nin bastığı hatıra para ile Polonya Merkez Bankası’nın ürettirdiği diğer bir hatıra para takım halinde satışa sunulmuştur.

 

Polonya ile Türkiyenin diplomatik ilişkileri, 1414 yılında Polonya Kralı Ladislas Jagiello’nun Sultan Mehmet Çelebi’ye iki elçi göndermesi ile başlar. Osmanlı Devleti’nin Polonya’nın 18. yüzyılın sonlarında Prusya, Habsburg (Avusturya) İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu tarafından paylaşılmasını tanımayarak Polonya tarihinde iyilikle yad edilir. Polonya Merkez Bankası’nın bastırdığı parada  Ladislas Jagiello’nun kraliyet mührü ile Tuğra motifi kullanılmış, yayımladıkları basın bülteninde de tarihi dostluğun mihenk taşlarından bahsedilmiştir.

Türk tarafında üretilen paranın tura tarafını tasarlayan Furkan Payas, Selçuk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi heykel bölümü 2013 mezunudur.

2019 HBV Üniversitesinde Heykel Anabilim Dalında Yüksek Lisans Eğitimini tamamlamıştır. Akademik heykel eğitimini, çağdaş dijital heykel uygulamaları ile birleştirerek eserlerinde Pastiş, Parodi ve İroni tarzını yansıtmıştır.

2016 yılından itibaren Kurucu üyesi olduğu ARTEA SANAT Anıtsal Heykel ve Tasarım atölyesinde sanatsal çalışmalarına devam etmektedir.

kaynak: rssanatalani.com/sanatcilar/furkan-payas

Nesrin Ekşi – Schnepf

1975 yılında doğan sanatçı, 1997 yılında Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Heykel Bölümü’nden birincilikle mezun olup Darphane’de çalışmaya başladı.

2016 yılına kadar süren Darphane kariyeri boyunca “İstabul Kültür Varlıkları” serisinin ikincisi olan Dikilitaş desenli 5.000.000 Liralık altın parayla başlayarak pek çok hatıra ve tedavül parasını tasarladı.

Günümüzde kullanılan tedavül paralarından 50 kuruştaki Boğaziçi Köprüsü deseni kendisine aittir.

Tasarımını gerçekleştirdiği paralar:

  • 1999 İstanbul Kültür Varlıkları #3 Tophane Çeşmesi (altın ve gümüş iki tip)
  • 1999 Atatürk’ün Samsun’a çıkışının 80. Yılı
  • 1999 Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşunun 700. Yılı – Fatih’in İstanbul’u Fethi
  • 2000 İlk Kadın Pilotumuz – Sabiha Gökçen
  • 2000 Antik Kentler #1 – Efes Celsus Kitaplığı
  • 2000 Türkiye’nin AB Aday Üyeliği
  • 2001 23 Nisan
  • 2001 Geleneksel Türk El Sanatları #1 – İznik Tabak
  • 2001 Binyılın Türkleri – Mevlana Celaleddin-i Rumi
  • 2001 Türkiye’nin Kuşları
    • Toy (Otis Tarda)
    • İshak Kuşu (Otus Scops)
    • Turaç (Francolinus Francolinus)
    • Şah Kartal (Aquila Heliaca)
    • Dikkuyruk (Oxyura Leucocephala)
  • 2002 tedavül 250.000 Lira Atatürk portresi (*33, Sf. 33)
  • 2002 Türkiye’nin Çiçekleri
    • Yanardöner (Centaurea Tchihatcheffii)
    • Akçaçıngırak (Campanula Betulifolia)
    • Anadolu Keteni (Linum Anatolicum)
  • 2002 23 Nisan
  • 2002 Ayasofya Camii
  • 2002 İstanbul Kültür Varlıkları #4 Ayasofya Camii
  • 2002 Olympic Games – Kayak
  • 2002 Mevlana Celaleddin-i Rumi

 

  • 2003 Zeugma
  • 2003 İlk Avrupa Şampiyonu Atletimiz, Süreyya Ayhan
  • 2003 İlk Kadın Avukatımız, Süreyya Ağaoğlu
  • 2003 İstanbul’un Fethinin 550. Yılı – Çinili Köşk

 

  • 2004 Binyılın Türkleri – Fatih Sultan Mehmet
  • 2005 tedavül 25 Yeni Kuruş Atatürk portresi (*33, Sf. 37)
  • 2005 23. Universiade Oyunları
  • 2005 Nemrud (para 2003 tarihlidir)
  • 2005 Türkiye’nin Hayvanları
    • Anadolu Parsı
    • Kangal Çoban Köpeği
    • Boz Ayı
    • Anadolu Yaban Koyunu
    • Ankara Keçisi
    • Yediuyur
    • Arap Tavşanı
    • Ankara Kedisi

 

  • 2006 Gevher Nesibe Darüşşifası 800. Yıldönümü
  • 2006 Tam Güneş Tutulması
  • 2006 Mehmet Akif Ersoy’un 70. Ölüm Yılı
  • 2006 Hattat Hamid Aytaç

 

  • 2008 Selçuklu Dönemi Burç Tasvirleri
    • Koç
    • Boğa
    • İkizler
    • Yengeç
    • Aslan
    • Başak
    • Terazi
    • Akrep
    • Yay
    • Oğlak
    • Kova
    • Balık
  • 2008 Geleneksel Türk El Sanatları – Minyatür
  • 2008 Kabataş Erkek Lisesi 100.Yıl
  • 2008 Çatalhöyük
  • 2008 Yahya Kemal Beyatlı
  • 2008 Nasreddin Hoca’nın 800. Doğum Yılı
  • 2009 tedavül 50 Kuruş Boğaziçi Köprüsü deseni (*33, Sf. 44)
  • 2009 Barack Obama’nın Türkiye Ziyareti
  • 2009 Atatürk’ün Samsun’a Çıkışının 90. Yılı
  • 2009 Şah Kartal & Sakallı Akbaba 1 TL
  • 2009 Dünya Bankası Grup Toplantısı İstanbul
  • 2009 Mülkiye’nin 150. Yılı
  • 2009 Hicretin 1430. Yılı

 

  • 2010 T.B.M.M. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 90.Yılı
  • 2010 FIBA Dünya Basketbol Şampiyonası
  • 2010 Kuran’in Nüzülünün 1400. Yılı
  • 2010 Ahırkapı Feneri
  • 2010 Osman Hamdi Bey’in 100. Ölüm Yılı – İstanbul Arkeoloji Müzeleri
  • 2011 Avrupa Gençlik Olimpik Oyunları – Trabzon
    • Gümüş
    • Bronz
  • 2011 5. Dünya Üniversiteler Kış Oyunları Erzurum
    • Kayak
    • Hokey
  • 2011 Kırkpınar Yağlı Güreşleri 650. Yılı
  • 2011 Yıldız Teknik Üniversitesi 100. Yıl
  • 2011 Türk Hava Kuvvetleri 100. Kuruluş Yıldönümü
  • 2011 Hicaz Demiryolu – Medine İstasyonu

 

  • 2014 Matrakçı Nasuh Efendi 450. Ölüm Yılı (*1)
  • 2014 İlk Kadın Tiyatro Sanatçımız, Afife Jale

Madalyon Çalışmaları:

  • 2007 – 2008 Yılı Osmanlı İmparatorluğu Padişahlar Serisi, gümüş proof & okside, bronz ve pirinç okside dört tip olarak;
    • Orhan Gazi
    • Osman Gazi
    • 1. Mehmed (Çelebi)
    • 2. Bayezid
    • 1. Murad
    • 2. Murad
    • Yıldırım Bayezid
  • 2008 Selçuklu Madalyonu
  • 2008 Yılı İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul’un Fethinin 555. Yılı
  • 2009 Kapalıçarşı Nuruosmaniye Kapısı Türk Nümismatik Derneği logolu ve Osmanlı Armalı Madalyon
  • 2010 Avrupa Kültür Başkenti İstanbul Madalyonu

 

* Cumhuriyet dönemi Türk paralarının tasarımında emeği olan diğer sanatçıların listesi için tıklayın.



[1] Darphane duyuruları veya sertifikalarında sanatçının ismi belirtilmeyen paraların sanatçıları, üzerindeki imzalardan tespit edilebildiği kadarıyla listelenmiştir. Yeni bilgiler ışığında listeyi güncel tutmaya çalışıyoruz.

Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşunun 700. yılı Seti

1999 Yılında bir altın ve dört gümüş paradan oluşan set üretildi.

Yazı ve tura yönlerinin birbirine göre hizalanışı

Bir sikkenin, yani madeni paranın yüzlerine Türkçede yazı ve tura denir.  Tura, Osmanlı dönemi paralarında bulunan tuğra‘dan türemiştir ve modern paralarda hükümdarın portresinin bulunduğu tarafa verilen isimdir. İlk olarak Emir Süleyman Çelebi tarafından paralarda kullanılan tuğra, İmparatorluğun sonuna kadar akçe ve altınlarda yer aldı.

Tura tarafı, paranın önü (obverse), yazı yüzü ise arkası (reverse) kabul edilir. Yine de, bazı hatıra paralarda çelişkili sınıflandırmalar ortaya çıkabilir. Örneğin bir kabule göre, öncelikle parayı basan devletin adının belirtildiği taraf tura kabul edilir, diğer bir kabule göre ise paranın değerinin yazılı olduğu tarafı yazı kabul etmek gerekir. Çoğu parada bu iki tanım birbiri ile çelişmez, ancak her iki yüzde de resim ve mesaj içeren hatıra paralarda durum farklı olabilir. 1979 yılı ve sonrasında üretilen Türk hatıra paralarında hem paranın değeri hem de “Türkiye Cumhuriyeti” ibaresi aynı yüzde belirtilmeye başladı. Bu taraf, Darphane yayınlarında (*27) “Ön yüz” olarak tanımlanır.

Paraların yazı ve tura yüzlerinin birbirine göre yönelimi iki türlü olabilir.

  • Paranın bir yüzünü düz tuttuğunuzda ve dikey ekseni etrafında çevirdiğinizde, yani parayı üst ve alt noktalarından tutup döndürdüğünüzde, diğer tarafı da düz ise, madalyon gibi hizalanmıştır denir. İngilizcesi “medal orientation” (ya da “medal alignment”) şeklindedir ve uluslar arası gösterini yukarı bakan iki ok (↑↑) ile ifade edilir.

  • Bir tarafı düzken, dikey ekseni etrafında çevirdiğinizde diğer tarafı baş aşağı görünüyorsa sikke yönelimindedir. Aynı parayı sağ ve sol yanlarından tutup çevirdiğinizde, yani yatay ekseni etrafında döndürdüğünüzde, diğer yüzünü de düz görünür. İngilizcesi “coin orientation / alignment” olarak ifade edilir ve nümismatik kataloglarda biri yukarı biri aşağı yönlü iki ok (↑↓) ile belirtilir.

Cumhuriyetin ilk paraları 1947’ye kadar madalyon yöneliminde basılırken, ay yıldızlı tura ile çıkan seride sikke/para yönelimine geçildi.

Hatıra paralar genelde madalyon yönünde basıldı. Örneğin 1960 yılı gümüş 10 Liralarında bu ayrıntı, Resmi Gazete ilanında… paranın bir tarafı sağdan sola veya soldan sağa çevrildiğinde diğer tarafı düz gözükecek şekilde basılmıştır.” şeklinde belirtildi.

2001’de tedavül paralarının yüzleri tekrar madalyon şeklinde hizalanmaya başladı. Bu durum koleksiyonerlerin dikkatinden kaçmadı ve  Darphane yönetiminin 3 Ocak 2002’de koleksiyonerleri davet ettiği buluşmada da dile getirildi; Güvendik Fişekçioğlu’nun sorusuna cevaben, Darphane Müdürü Tuğrul Bilen Ünal, para setlerini düşünerek bu yönde bir değişikliğe gidildiğini belirtti. Çünkü madalyon şeklinde hizalanan paraları bir koleksiyon föyüne ya da klasöre yerleştirdiğinizde ve sayfa çevirir gibi ilerlediğinizde, diğer yüzleri de düz görünür. Avrupa baskısı paralar örneğin Eurolar bu şekildedir. Amerikan sikkeleri ise sayfayı çevirdiğinizde baş aşağı görünürler.