Hatıra Para Setleri

Günlük kullanılan paralardan birer adedinin Darphane jetonu (ya da parası) ile birlikte paketlendiği yıllık tedavül setleri ve nostalji setlerinden başka, Darphane’nin satışa çıkardığı hatıra paralar zaman zaman ortak bir temaya sahip birkaç parçalık set olarak üretilir.

(yıllara yayılan serileri ayrı bir kategoride tuttuk)

Darphane’nin satışa sunduğu setler:

  1. Cumhuriyet’in 75. Yılı (1998)
  2. Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşunun 700. yılı (1999)
  3. 2000 Milenyum Seti (2000)
  4. Nostalji Setleri (2000)
  5. Binyılın Türkleri (2001)
  6. Türkiye’nin Kuşları (2001)
  7. Türkiye’nin Çiçekleri (2002)
  8. 1935 Darphane Nostalji Seti (2002)
  9. Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün 100. Yılı (2003)
  10. 1936 ~ 1950 Darphane Nostalji Seti (2002)
  11. Galatasaray Spor Kulübü’nün 100. Yılı (2005)
  12. Türkiye’nin Hayvanları (2005)
  13. Mevlana’nın 800. Doğum Yılı (2007)
  14. Selçuklu Dönemi Burç Tasvirleri (2008)
  15. Hicretin 1430. Yılı (2010)
  16. 2010 Avrupa Kültür Başkenti (2010)
  17. Çanakkale Zaferi’nde Türk Donanması (2015)
  18. 1. Dünya Savaşı ve Çanakkale Zaferi’nin 100. Yılı
  19. Büyük Türk Devletleri (2016)
  20. Anadolu’ya Özgü Kuşlar (2018)
  21. Anadolu’ya Özgü Kuşlar (2019)
  22. TBMM’nin Açılışının 100. Yılı (2020)
  23. Gaziantep’e Gazilik Unvanı Verilişinin 100.Yılı (2021)
  24. Güneş Sistemindeki Gezegenler Seti (2022)

Güneş Sistemindeki Gezegenler Seti

Güneş Sistemindeki Gezegenler temalı, 10 adet alüminyum paradan oluşan hatıra para seti, 2022’de üretildi.

1 Kuruş nominal değerde basılan 10 parçalık hatıra sette, Güneş Sistemi’ndeki bilindik öğeleri oluşturan gök cisimlerinin resimleri ile bezeli paralar mevcut;

 

Ortak tura yüzünde ise merkezde ay yıldız, etrafında da dokuz gezegen astronomik sembolleri ile resmedilmiş.

https://science.nasa.gov/wp-content/uploads/2023/09/ss_symbols_blue_full.jpg

 

Sinan Taşçı tarafından hazırlanan 2024 baskısı Darphane Hatıra Para Kataloğu‘na göre setin sanatçıları Nalan Yerlibucak ve Sedat Öztürk‘tür.


https://science.nasa.gov/resource/solar-system-symbols

Darphane duyurusunda, paraların 2022 yılı içerisinde basımının tamamlandığı ve Almanya’ya ihraç edildiği belirtildi.

Anadolu’ya Özgü Kuşlar (2019)

2019 yılında 1 Kuruş değerinde üretilen setin paraları:

  1. Keklik
  2. Kaşıkçı (*1)
  3. İbibik (*1)
  4. Çöl Koşarı (*1)
  5. Bayağı Uzunbacak (*1)
  6. Baştankara (*1)
  7. Yılanboyun
  8. Ardıç (*1)
  9. Sarı Kocagöz
  10. Orman Toygarı
  11. Kumru
  12. Kızıl Kerkenez

Bimetal alaşımdan, içi nikel, dışı pirinç ve dış halkası nikel, göbek kısmı pirinç A ve B tipi olarak iki tipte üretildi.

 

(*1) İşaretli paraların heykeltraşı Tekin Gülbasar‘dır.

(2018 yılında yine “Anadolu’ya Özgü Kuşlar” adıyla duyurulan, ancak 2001’deki “Türkiye’nin Kuşları” setinin kalıp desenleri temel alınarak küpronikel malzemeden üretilen bir diğer set de mevcuttur)

 

Selçuklu Dönemi Burç Tasvirleri Seti

Tamamı Nesrin Ekşi Schnepf tarafından çalışılan burç hatıra paraları, Nacar Saatleri ile Darphane arasındaki işbirliği ile kol saatlerinin kadranı olarak da kullanıldı.

  • Koç
  • Boğa
  • İkizler
  • Yengeç
  • Aslan
  • Başak
  • Terazi
  • Akrep
  • Yay
  • Oğlak
  • Kova
  • Balık

Tam takım halinde satılan setler, altın ve gümüş olmak üzere iki ayrı tipte Selçuklu Madalyonu ile satışa sunuldu.

Mevlana’nın 800. Doğum Yılı Seti

2007 yılının Mevlana Celaleddin Rumi’nin 800. doğum yılı olması sebebiyle UNESCO’nun da bu temada hatıra madalyonlar basılması kararıyla açılan yarışmada Ayşe Şirin, Leman Kalay ve Sesil Beatris Kalaycıyan‘ın eserleri ayrı ayrı birer hatıra parada kullanıldı.

Paralar üçlü set halinde de satışa çıktı,  Nacar Saatleri ile Darphane arasındaki işbirliği ile cep saatlerinin kadranı olarak da kullanıldı.

Türkiye’nin Hayvanları Seti

  1. Anadolu Parsı (Anatolian Leopard)
  2. Sivas Kangal Çoban Köpeği (Kangal Dog)
  3. Boz Ayı (Grizzly Bear)
  4. Çizgili Sırtlan (Striped Hyena)
  5. Anadolu Yaban Koyunu (Anatolian Mouflon)
  6. Ankara Keçisi (Angora Goat)
  7. Yediuyur (Hazel Dormouse)
  8. Arap Tavşanı (Five-Toed Jerboa)
  9. Çöl Varanı (Desert Monitor)
  10. Uzun Kulaklı Kirpi (Long-Eared Desert Hedgehogs)
  11. Ankara Kedisi (Angora Cat)

Paraların sanatçıları:

 

Türkiye’nin Çiçekleri Seti

2002 yılında üretilen ve 13 hatıra paradan oluşan Türkiye’nin Çiçekleri seti, ayrı ayrı ve kutulu set halinde satışa sunuldu.

  1. Yanardöner (Centaurea Tchihatcheffii)
  2. Şakayık (Paeonia Turcica)
  3. Safran (Crocus Sativus)
  4. Anadolu Orkidesi (Orchis Anatolica)
  5. Allıgelin (Tchihatchewia Isatidea)
  6. Çakalnergis (Sternbergia Candida)
  7. Benekli Yılanyastığı (Arum Maculatum)
  8. Akçaçıngırak (Campanula Betulifolia)
  9. Anadolu Keteni (Linum Anatolicum)
  10. Anadolu Glayölü (Gladiolus Anatolicus)
  11. Antalya Süseni (Iris Pamphylica)
  12. Domuztopalağı (Cyclamen Trochopteranthum)
  13. Manisa Lalesi (Tulipa Orphanidea)

Paraların sanatçıları:

Türkiye’nin Kuşları Seti

2001 yılında, 28 x 28 mm ölçülerinde köşeleri yuvarlatılmış kare formunda ve 7.500.000 Lira nominal değerde gümüşten üretilen setin paraları:

  1. Toy (Otis Tarda)
  2. Yeşil Arıkuşu (Merops Superciliosus)
  3. Kelaynak (Geronticus Eremita)
  4. Kızıl Akbaba (Gyps Fulvus)
  5. Turaç (Francolinus Francolinus)
  6. Tepeli Pelikan (Pelecanus Crispus)
  7. İzmir Yalıçapkını (Halcyon Smyrnensis)
  8. Sakallı Akbaba (Gypaetus Barbatus)
  9. İshak Kuşu (Otus Scops)
  10. Küçük Karabatak (Phalacrocorax Pygmeus)
  11. Yaz Ördeği (Marmaronetta Angustirostris)
  12. Saz Horozu (Porphyrio Porphyrio)
  13. Şah Kartal (Aquila Heliaca)
  14. Ala Sığırcık (Sturnus Roseus)
  15. Dikkuyruk (Oxyura Leucocephala)

Paraların sanatçıları:

 

Nacar Saatleri ile Darphane arasındaki işbirliği ile 50şer adet üretilen kol saatlerinin kadranı olarak da kullanıldı.

2009 yılında Şah Kartal ve Sakallı Akbaba desenleri ile 1 TL değerinde bir küpronikel hatıra para da üretildi.

Aynı kuş desenleri ile 2018 yılında 1 Kuruş değerinde küpronikel olarak Anadolu’ya Özgü Kuşlar adıyla bir başka seri de üretildi.

(yine “Anadolu’ya Özgü Kuşlar” isminde, 2019 yılında bimetal alaşımdan üretilen, ancak farklı kuşların resmedildiği bir başka seri de mevcuttur)

Binyılın Türkleri Setleri

İlki 2001’de, ikincisi 2004’te olmak üzere iki kısım halinde üretilen setlere dahil hatıra para ve madalyonlar:

Binyılın Türkleri Seti I (2001)

Binyılın Türkleri Seti II (2004)

Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşunun 700. yılı Seti

1999 Yılında bir altın ve dört gümüş paradan oluşan set üretildi.