Hatıra Para Setleri ve Serileri

Günlük kullanılan paralardan birer adedinin Darphane jetonu (ya da parası) ile birlikte paketlendiği yıllık tedavül setleri ve nostalji setlerinden başka, Darphane’nin satışa çıkardığı hatıra paralar da zaman zaman ortak bir temaya sahip birkaç parçalık set, ya da yıllara yayılan bir seri halinde üretilir.

Birleşmiş Milletler çatısı altında kurulu Gıda ve Tarım Örgütü (Food and Agricultural Organization; FAO) hatıra programı kapsamında, 1970 yılında çıkarılmaya başlanan FAO Hatıra Paraları ilk seri kabul edilebilir.

Darphane’nin kendi duyurularında isimlendirdiği setler ve seriler:

  1. Korunan Doğa (1995)
  2. Gemiler ve Kaşifler (1995)
  3. İpek Yolu (1997)
  4. İstanbul Kültür Varlıkları (1997)
  5. EURO (1997)
  6. Cumhuriyet’in 75. Yılı (1998)
  7. Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşunun 700. yılı (1999)
  8. Cumhuriyet’in Kadın İlkleri (2000)
  9. 2000 Milenyum Seti (2000)
  10. Nostalji Setleri (2000)
  11. Antik Kentler (2000)
  12. Geleneksel Türk Tiyatrosu (2000)
  13. Geleneksel Türk El Sanatları (2001)
  14. Binyılın Türkleri (2001)
  15. Türkiye’nin Kuşları (2001)
  16. Türkiye’nin Çiçekleri (2002)
  17. Olimpiyat Oyunları (2002)
  18. 1935 Darphane Nostalji Seti (2002)
  19. Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün 100. Yılı (2003)
  20. 1936 ~ 1950 Darphane Nostalji Seti (2002)
  21. Kültür Varlıkları (2005)
  22. Galatasaray Spor Kulübü’nün 100. Yılı (2005)
  23. Türkiye’nin Hayvanları (2005)
  24. Anadolu Medeniyetleri (2007)
  25. Mevlana’nın 800. Doğum Yılı (2007)
  26. Selçuklu Dönemi Burç Tasvirleri (2008)
  27. Anadolu’yu Aydınlatanlar (2008)
  28. Deniz Fenerleri (2008)
  29. Yedi Bölge, Yedi Şehir (2008)
  30. Hicretin 1430. Yılı (2010)
  31. 2010 Avrupa Kültür Başkenti (2010)
  32. Saat Kuleleri (2011)
  33. Çanakkale Zaferi’nde Türk Donanması (2015)
  34. 1. Dünya Savaşı ve Çanakkale Zaferi’nin 100. Yılı
  35. Masal Kahramanları (2015)
  36. Büyük Türk Devletleri (2016)
  37. Türkiye’de Görülen Hayvan Türleri (2016)
  38. Anadolu’ya Özgü Kuşlar (2018)
  39. Anadolu’ya Özgü Kuşlar (2019)
  40. Anadolu Beylikleri (2019)
  41. TBMM’nin Açılışının 100. Yılı (2020)
  42. Osmanlı Padişahları (2020)
  43. Gaziantep’e Gazilik Unvanı Verilişinin 100.Yılı (2021)
  44. Camiler (2021)
  45. İslam Alimleri (2021)
  46. Cumhuriyet Dönemi Türk Siyasetçileri (2021)
  47. Türk Spor İnsanları (2021)
  48. Güneş Sistemindeki Gezegenler Seti (2022)

 

Tuğrul Bilen Ünal

1945 yılında Ankara’da doğdu. Siyasal Bilgiler Fakültesinin Diplomasi ve Dış İlişkiler Bölümü’nden 1966-67 döneminde mezun oldu.  1967 yılında Maliye Müfettiş Muavini olarak Maliye Bakanlığı’nda göreve başladı. Çeşitli kamu ve özel kurumda görev aldı, 26 Eylül 1999 ile 10/06/2004 tarihleri arasında Darphane ve Damga Matbaası’nın Genel Müdürlüğü’nü üstlendi. 24 Mayıs 2024 tarihinde vefat etti.

Türk Milli Futbol Takımının 2002 FIFA Dünya Kupası’nda aldığı üçüncülük anısına basılan hatıra para, Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün 100. Yılı hatıra parası, Darphane ziyaretçilerinin kendi elleriyle bahçedeki makinede basabildikleri, tarihi her gün değiştirilen bimetal hatıra paraların ve 2004 Anayasa Madalyonunun tasarımcısıdır.

Dünya Futbol Şampiyonası Üçüncülüğü için basılan para, aynı zamanda Ay Yıldızlı bayrağın kırmızı mineli olması ile, ilk renkli paramızdır.

Günlük hatıra para basılması hizmeti,  6 Mayıs 2002 tarihinde başladı, birkaç yıl sonra sona erdi.

 

Darphane Müdürlüğü döneminde, ilk bimetal para olan Bill Clinton’un Ziyareti temalı hatıra para basıldı, hatıra paraların yurtiçi ve yurtdışında talebini arttırmak üzere Darphene’nin hatıra ürün gamı kalem saat vb. ürünlerle genişletildi, global para koleksiyonu şirketi MDM ile anlaşmalar sürdürüldü, eski tedavül paralarından nostalji setleri piyasaya verildi, koleksiyonerlerin davet edildiği toplantıda dilek ve görüşleri alındı. Uygulamanın düzenli bir etkinlik olması planlandıysa da, bir daha tekrarlanmadı.